کارشناس رسمی دادگستری | ایران کارشناس

کارشناس رسمی دادگستری یعنی شخصی که در یک فن یا علم دارای توانمندی و تخصص لازم است و به‌صورت رسمی و قانونی درباره یک عنوان و موضوع اظهارنظر تخصصی می‌کند در محاکم عمومی قاضی مسئول رسیدگی به مسائل مربوط به یک پرونده است و اجازه رسیدگی و صدور رأی عادلانه و صحیح درباره آن پرونده را دارد و باید به علم حقوق تسلط کامل داشته باشد اما امکان ندارد روی تمام موضوعات تسلط و تخصص لازم را داشته باشد به همین دلیل برای رسیدگی به جزئیات مسائل، نیاز به بررسی و اظهارنظر دقیق فرد متخصص و قابل‌اعتماد است و درواقع کارشناس رسمی دادگستری به دلیل تحصیلات و کسب تجربه در یک علم یا حرفه به تبحری دست پیداکرده که نظر او به‌طور رسمی در دادگستری درباره یک موضوع خاص اعلام و ملاک رأی قرارمی گیرد. کارشناسان رسمی دادگستری به دلیل تبحر و تخصصی که در رشته خوددارند از کانون کارشناسان رسمی دادگستری بعد از طی آزمون و مصاحبه پروانه کارشناس رسمی را دریافت می‌کنند تا در مواقعی که ضرورت دارد از اعتبار و تخصص آن‌ها به‌صورت رسمی و قانونی استفاده شود.

به‌عنوان‌مثال قاضی برای بررسی پرونده نیاز دارد ارزش واقعی یک مال یا دارائی را بداند موضوع را به کارشناس رسمی دادگستری مربوط به این امر ارجاع می‌دهد و ارجاع به کارشناس در دادگاه یکی از ادله اثبات دعوی می‌باشد که می‌تواند با درخواست طرفین دعوی یا خود قاضی باشد.

در این مقاله می‌خواهیم بررسی کنیم کارشناس رسمی دادگستری کیست چه وظایفی دارد و صلاحیت‌های مربوطه با توجه به تخصص او چیست، قبل از عنوان کردن بحث تخصصی رشته و صلاحیت‌های مربوط به آن می‌خواهیم در مورد وظایف اخلاقی هر کارشناس رسمی دادگستری که ملزم به رعایت آن می‌باشد مواردی را عنوان کنیم.

5 نکته مهم در مورد وظایف اخلاقی کارشناس رسمی دادگستری:

• کارشناس رسمی دادگستری ملزم است نسبت به تمام اسرار و مسائلی که حین انجام کار مطلع می‌شود رازدار باشد و در صورت تخلف در این زمینه در قانون محکوم‌به کیفر انتظامی و 2 تا 6 ماه حبس تأدیبی می‌شود.
• نحوه محاسبه دستمزد کارشناس رسمی دادگستری طبق تعرفه‌ای می‌باشد که آیین‌نامه وزارت دادگستری تعیین می‌کند درصورتی‌که کارشناس رسمی دادگستری درخواست وجه یا مال بیشتر از اشخاص ذینفع کند به تخلف رشوه گیرنده محکوم می‌شود. تمام کارشناسان رسمی دادگستری ملزم به رعایت این مورد مهم می‌باشند.
• در مواردی که کارشناسان باید جهت بررسی و کارشناسی امری به مسافت دورتری بروند هزینه مسافرت و زمان صرف کرده در این امربر اساس کیلومتر شماری در قانون مقررشده و کارشناسان باید به‌تناسب وقت و مسافت طی کرده دستمزد بگیرند نه بیشتر.
• کارشناس رسمی دادگستری باید در مواردی که مقام صلاحیت‌دار، حضور او را در جلسه دادرسی ملزم می‌کند حاضر شود و عذری نیاورد.
• کارشناس باید در گزارش‌هایی که تنظیم می‌کند نهایت ادب و احترام را رعایت کند.

بررسی رشته و برخی صلاحیت‌های کارشناسان رسمی دادگستری:

رشته برق، ماشین‌آلات و تأسیسات کارخانجات:

• کارشناسان رسمی دادگستری در رشته برق، ماشین‌آلات و تأسیسات کارخانجات، صلاحیت ارزیابی و قیمت‌گذاری ماشین‌آلات و تأسیسات کارگاه‌های فنی یا کارگاه‌های عمومی مانند کارگاه‌های تولیدی، کارگاه‌های نجاری، کارگاه‌های آهنگری، کارگاه‌های جوشکاری یا تولیدی‌ها و غیره رادارند.
• ارزیابی و قیمت‌گذاری ماشین‌آلات ساختمانی، عمرانی و راه‌سازی نیز از صلاحیت‌های کارشناسان رسمی رشته برق، ماشین‌آلات و تأسیسات کارخانجات می‌باشد.
• ارزیابی و قیمت‌گذاری تأسیسات و تجهیزات پست‌های توزیع برق و تجهیزات شبکه در شرکت‌ها، واحدهای صنعتی و تولیدی نیز از صلاحیت کارشناس رسمی دادگستری در رشته برق، ماشین‌آلات و تأسیسات کارخانجات می‌باشد.
• تعیین اجاره‌بها و اجرت‌المثل و خسارت و حق الامتیاز در امور تخصصی مربوطه هم از صلاحیت‌های کارشناسان رسمی دادگستری رشته برق، ماشین‌آلات و تأسیسات کارخانجات می‌باشد.
• از دیگر صلاحیت‌های کارشناس رسمی دادگستری در این رشته رسیدگی به اختلافات فی‌مابین پیمانکاران و مشاوران و کارفرمایان در امور تخصصی مربوطه می‌باشد.
• ارزیابی و قیمت‌گذاری ماشین‌آلات و تأسیسات صنایع (یک نوع صنعت و حداکثر دو نوع صنعت) که کارشناس رسمی دادگستری در آن سابقه مفید داشته باشد.
• ارزیابی و قیمت‌گذاری ماشین‌آلات و تأسیسات انواع کارخانجات تولیدی و صنعتی از صلاحیت‌های کارشناس رسمی دادگستری رشته برق، ماشین‌آلات و تأسیسات کارخانجات می‌باشد.
• ارزیابی و قیمت‌گذاری سیستم‌های تخصصی امور ویژه یعنی اموری که کارشناس رسمی دادگستری در این رشته توان ابراز نظر در این امر را داشته باشد.

رشته حسابداری و حسابرسی

• کارشناس رسمی دادگستری در رشته حسابداری و حسابرسی، صلاحیت رسیدگی و حسابرسی امور خدماتی و بازرگانی و حساب‌های بانکی اشخاص حقیقی و حقوقی را دارد، درواقع یعنی رسیدگی به عملکرد واحدهای ذکرشده از باب تشخیص درآمد و هزینه‌ها و چگونگی نگهداری حساب‌ها بر اساس اساسنامه و اهداف و برنامه‌های پیش رو.
• صلاحیت دیگر کارشناس رسمی دادگستری در رشته حسابداری و حسابرسی، حسابداری و حسابرسی مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی ازجمله بنیادها، شهرداری‌ها و سایر مؤسسات عام‌المنفعه می‌باشد توضیح کوتاه در مورد این صلاحیت یعنی رسیدگی به عملکرد مالی نهادها و مؤسسات ذکرشده و همچنین رسیدگی به نحوه نگهداری حساب‌ها بر اساس اساسنامه و قوانین و مقررات مربوط به دریافت و پرداخت و مصوبات جامع.
• صلاحیت حسابداری و حسابرسی وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات دولتی و طرح‌های عمرانی نیز از صلاحیت‌های کارشناس رسمی دادگستری رشته حسابداری و حسابرسی می‌باشد که درواقع تخصیص اعتبارات و مطابقت بودجه با اعتبارات مصرفی و رسیدگی به عملکرد بودجه پیشنهادی بر اساس قوانین و مقررات مربوطه از جزئیات این صلاحیت می‌باشد.
• حسابرسی امور مالیاتی یکی از صلاحیت‌های کارشناس رسمی دادگستری در رشته حسابداری و حسابرسی می‌باشد که همان‌طور که از اسمش پیداست رسیدگی به اظهارنامه‌های مالیاتی و محاسبات مالیات در مؤسسات بازرگانی، تولیدی، صنعتی و بازرگانی را شامل می‌شود.
• کارشناس رسمی دادگستری در رشته حسابداری و حسابرسی، صلاحیت حسابداری و حسابرسی امور تولیدی و صنعتی را دارد که به معنی رسیدگی به ترازنامه، سود و زیان و صورت‌های مالی سالانه با توجه به عملکرد واحدهای تولیدی و صنعتی طبق مقررات و قوانین موجود می‌باشد.
• حسابرسی بانک‌ها، بیمه‌ها و مؤسسات اعتباری از دیگر صلاحیت‌های کارشناسان رسمی دادگستری رشته حسابداری و حسابرسی می‌باشد مواردی مانند رسیدگی به صورت‌های مالی، ترازنامه، سود و زیان و غیره از جزییات این صلاحیت است.
• صلاحیت حسابرسی امور بورس نیز از صلاحیت‌های کارشناس رسمی دادگستری رشته حسابداری و حسابرسی می‌باشد.
• کارشناس رسمی دادگستری رشته حسابداری و حسابرسی صلاحیت ارزیابی سهام و سهم الشرکه شرکت‌های خدماتی و بازرگانی را دارد یعنی بررسی و تجزیه تحلیل صورت‌های مالی و قوانین و مقررات مالیاتی، تجاری و بازرگانی و اقتصادی مربوط به ارزیابی و قیمت‌گذاری سهام.
• ارزیابی سهام و سهم الشرکه شرکت‌های تولیدی و صنعتی هم از صلاحیت‌های مربوط به رشته حسابداری و حسابرسی برای کارشناسان رسمی دادگستری در این رشته می‌باشد.
• ارزیابی سهام و سهم الشرکه بانک‌ها، بیمه‌ها و مؤسسات اعتباری هم از صلاحیت‌های کارشناس رسمی دادگستری رشته حسابداری و حسابرسی می‌باشد که وظیفه بررسی و تجزیه تحلیل قوانین و مقررات مختلف بانکی مانند مالیات، صورت‌های مالی و … را انجام می‌دهد.

رشته راه و ساختمان

کارشناسان رسمی دادگستری رشته راه و ساختمان دو نوع صلاحیت در این رشته دارند صلاحیت‌های کاربردی و تخصصی.

صلاحیت‌های کاربردی در رشته راه و ساختمان شامل چه مواردی می‌شود؟

• تعیین و تشریح وضعیت از صلاحیت‌های کارشناسان رسمی دادگستری در رشته راه و ساختمان می‌باشد.
• کارشناسان رسمی دادگستری رشته راه و ساختمان دارای صلاحیت تطبیق وضعیت در این رشته نیز می‌باشند.
• متره و برآورد از دیگر صلاحیت‌های کارشناسان رسمی این رشته می‌باشد.
• رسیدگی صورت کارکرد یکی دیگر از صلاحیت‌ها در این رشته می‌باشد.
• کارشناس رسمی دادگستری رشته راه و ساختمان صلاحیت تشخیص حسن انجام کار، تعیین علت و میزان خسارت را در این زمینه دارد.
• ارزیابی و قیمت‌گذاری اراضی مسکونی از صلاحیت‌های پرکاربرد کارشناس رسمی دادگستری در این رشته می‌باشد.
• ارزیابی و قیمت‌گذاری املاک مسکونی نیز از صلاحیت‌های کاربردی‌تر در این رشته می‌باشد.
• کارشناس رسمی دادگستری در رشته راه و ساختمان دارای صلاحیت تعیین اجاره‌بها و اجرت‌المثل اراضی و املاک مسکونی می‌باشد.
• تعیین سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت هم یکی دیگر از صلاحیت‌های کارشناس رسمی دادگستری در رشته راه و ساختمان می‌باشد.
• رسیدگی به اختلافات کارفرما، مشاور و پیمانکار را هم کارشناس رسمی دادگستری در این رشته به عهده دارد.
• تفسیر عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای ازنظر ساختمانی هم از صلاحیت و وظایف کارشناس رسمی دادگستری در این رشته است.
• و همچنین تشخیص اراضی دایر، بایر و موات هم از صلاحیت‌های این کارشناسان می‌باشد.

صلاحیت‌های تخصصی در رشته راه و ساختمان شامل چه مواردی می‌شود؟

• محاسبات فنی ساختمان یکی از این صلاحیت‌هاست.
• مکانیک خاک و پی‌سازی هم از صلاحیت‌های تخصصی کارشناسان رسمی دادگستری در این رشته می‌باشد.
• امور فنی مصالح ساختمانی که شامل فولاد، بتن، مصالح متعارف ساختمانی و سایر می‌باشد.
• انطباق ساختمان با طرح‌های مصوب معماری که این صلاحیت مختص رشته معماری می‌باشد.
• صلاحیت روشنایی شهری و ساختمانی نیز مختص کارشناس رسمی دادگستری رشته معماری می‌باشد.
• صلاحیت بررسی و اظهارنظر در استانداردهای معماری در ساختمان هم مختص رشته معماری می‌باشد.
• محاسبات سازه در ساختمان‌های فلزی و بتن‌آرمه، پل‌های سنگین، سازه‌های دریایی و اسکله و بندرسازی و سدسازی یکی از صلاحیت‌های کارشناس رسمی دادگستری در رشته راه و ساختمان می‌باشد.
• بررسی استانداردهای معماری و مطابقت آن با ضوابط و مقررات معماری- ملی ساختمان و سایر قوانین هم از صلاحیت‌های تخصصی کارشناسان رسمی دادگستری در این رشته است.
• مواردی مانند امور فنی راه، راه‌آهن و باند فرودگاه -امور فنی تونل، پناهگاه و مترو-امور فنی سدسازی و تأسیسات انتقال آب نیز از دیگر صلاحیت‌های تخصصی کارشناس رسمی دادگستری در رشته راه و ساختمان می‌باشد.

رشته امور وسایل نقلیه موتوری زمینی و تصادفات

• ارزیابی و قیمت‌گذاری وسائط نقلیه موتوری زمینی از صلاحیت‌های کارشناس رسمی دادگستری در این رشته است.
• صلاحیت تعیین اصالت خودرو هم یکی دیگر از موارد قابل‌ذکر است.
• رسیدگی به‌تصادف و علت تصادف و تعیین میزان خسارت و کاهش قیمت از صلاحیت‌های کارشناس رسمی دادگستری رشته وسائط نقلیه موتوری زمینی و خودرو می‌باشد.
• رسیدگی به جرائم رانندگی و امور گواهینامه که شامل موارد نمره منفی تخلفات در جهت ابطال گواهینامه، تطبیق زمان، مکان، نوع وسیله نقلیه با تخلف و بررسی صحت اخطاریه و برگ جریمه می‌باشد یکی دیگر از موارد صلاحیت در این رشته است.
• یکی دیگر از صلاحیت‌های این رشته رسیدگی به صحت امور شماره‌گذاری (احراز مالکیت، احراز اصالت، تغییر وضعیت، تغییر کاربری) می‌باشد.
• تعیین اجرت‌المثل و تعیین اجاره‌بها در این رشته نیز یکی از صلاحیت‌های مربوطه می‌باشد.
• و همچنین اظهارنظر فنی و تعیین خسارت تعمیرگاهی و تعیین تناژ هم از صلاحیت کارشناس رسمی دادگستری در رشته خودرو و وسائط نقلیه موتوری زمینی می‌باشد.

رشته نقشه‌برداری

• یکی از صلاحیت‌های کارشناس رسمی دادگستری در رشته نقشه‌برداری تهیه نقشه توپوگرافی به مقیاس 1:200 می‌باشد.
• تهیه نقشه‌های مسطحاتی و مساحی املاک و تعیین ابعاد و مختصات آن و تطبیق با حدود ملک یکی دیگر از صلاحیت‌های کارشناسان رسمی دادگستری در رشته نقشه‌برداری است.
• کارشناس رسمی دادگستری در رشته نقشه‌برداری صلاحیت پیاده کردن محدوده املاک بر روی نقشه هوایی و شناسایی و مشخص کردن املاک بر روی عکس‌های هوایی را دارد.

رشته امور ثبتی

• صلاحیت رسیدگی و تشخیص صحت جریان ثبتی املاک از وظایف کارشناس رسمی دادگستری رشته امور ثبتی می‌باشد درواقع یعنی رسیدگی به اقدامات ثبتی و توزیع اظهارنامه، مراحل انتشار آگهی، مراحل ثبت و تفکیک حدود و سایر اقدامات تا مرحله صدور سند مالکیت.
• رسیدگی و تشخیص صحت جریان ثبتی اسناد هم یکی دیگر از صلاحیت‌های کارشناس رسمی دادگستری رشته امور ثبتی می‌باشد که رسیدگی به نحوه تنظیم سند در دفتر اسناد رسمی و بررسی مدارک و مستندات مربوطه و مطابقت اسناد با قوانین و مقررات و احراز صحت عملیات اجرای مفاد اسناد رسمی را انجام می‌دهد.
• یکی دیگر از صلاحیت‌های کارشناسان رسمی دادگستری در رشته امور ثبتی تشخیص حدود ثبتی املاک می‌باشد که کار تطبیق مشخصات ملک مندرج در اسناد و سوابق ثبتی با وضعیت ملک و تشخیص اختلافات و مغایرت‌ها که شامل تجاوز و تداخل و تعارض در املاک می‌باشد را بررسی می‌کند.
• پیاده کردن محدوده پلاک ثبتی بر روی زمین و نقشه هوایی از صلاحیت‌های قابل‌ذکر در این رشته می‌باشد.
• کارشناس رسمی دادگستری در رشته امور ثبتی صلاحیت رسیدگی و تشخیص انجام تشریفات افراز املاک را دارد یعنی رسیدگی به صحت عملیات افراز املاک و مطابقت آن با قانون و آیین‌نامه اجرایی افراز و فروش املاک مشاع که در سال 1357 مصوب شده و سایر قوانین مربوطه.

رشته برنامه‌ریزی شهری

• تشخیص و تطبیق کاربری اراضی شهری با مقررات ناظر بر آن از صلاحیت کارشناس رسمی دادگستری رشته برنامه‌ریزی شهری می‌باشد.
• کارشناس رسمی دادگستری صلاحیت بررسی و انطباق طرح‌های تفکیک و افراز اراضی شهری با ضوابط و مقررات شهرسازی در رشته برنامه‌ریزی شهری را دارد.
• تعیین و تشریح وضعیت یا همان تأمین دلیل از دیگر موارد قابل‌ذکر در این زمینه می‌باشد.
• یکی دیگر از صلاحیت‌های این رشته بررسی و انطباق طرح‌های تفکیک و افراز و ساختمان‌ها با ضوابط و مقررات شهرسازی می‌باشد.
• بررسی و انطباق کاربری اراضی شهری با طرح‌های توسعه شهری هم یکی از صلاحیت‌های این رشته است.
• بررسی انطباق شهری ساختمان‌ها با ضوابط مقررات شهرسازی مانند میزان تراکم، سطح اشغال و تعداد طبقات و غیره.
• از دیگر صلاحیت‌های این رشته بررسی میزان خسارت ناشی از اجرای ساختمان‌های مغایر با ضوابط و مقررات شهرسازی به املاک پیرامون آن‌ها مانند سایه‌اندازی، مشرف بودن، تراکم، دید و منظر و …می‌باشد.
• کارشناس رسمی دادگستری در رشته برنامه‌ریزی شهری صلاحیت بررسی سوابق کسبی و نحوه استفاده از ساختمان‌ها را دارد.
• همچنین صلاحیت انطباق میزان عوارض تفکیک، افراز و تغییر کاربری اراضی شهری و ساختمان‌ها با قوانین و مقررات و مصوبات مربوطه مربوط به رشته برنامه‌ریزی شهری است.
• و مواردی مانند بررسی و اظهارنظر در خصوص اسناد طرح‌های توسعه شهری –بررسی و اظهارنظر در خصوص مکان‌یابی انواع خدمات و فضاهای و فضاهای شهری – رسیدگی به اختلافات بین کارفرمایان، مهندسین مشاور و پیمانکاران تهیه‌کننده طرح‌های توسعه شهری و شهرسازی از دیگر صلاحیت‌های کارشناس رسمی دادگستری رشته برنامه‌ریزی شهری می‌باشد.

گروه کارشناسان رسمی ایران کارشناس با فعالیت تیمی و همچنین تجربه بالا در این زمینه، این افتخار را دارد در رشته‌ها و صلاحیت‌های عنوان‌شده در سراسر کشور در تمامی اوقات در جهت ارائه مشاوره رایگان و خدمات با دقت، کیفیت و سرعت‌بالا همراه شما باشد.